سیرموک ، سیر وحشی ، والک

نام علمی : Allium ursinum L

نام انگلیسی : Board-leaved Garlic، wild Garlic

خانواده : Liliaceae

 سیرموک یا سیر وحشی (Allium canadense) گیاهی است چندساله از راسته Asparagales و خانواده Alliaceae که از طریق بذر و پیاز تکثیر می یابد.ریشه ها به قسمت پیاز متصلند و تار مانند ورشته ای بوده، به پیاز قهوه ای رنگ متصل میشوند.ساقه ها بلند، ایستاده، نرم و دارای بوی شبیه بوی پیاز، برگها کشیده و باریک و نرم و در قسمت پایه قرار میگیرند.گلها به صورت مجتمع در انتهای ساقه گل دهنده دیده میشوند.اجتماع گلها دایره ای شکل بوده و به رنگ صورتی می باشد. بذرها داخل کپسول تولید میشوند و هر کپسول محتوی۳-۶ بذر سیاه و گرد میباشد.بذرها دارای زوائد بال مانند در اطراف خود میباشند.

 استفاده خوراکی

در شیراز و در استان فارس با استفاده از سیرموک نوعی پلو پخته می شود که شبیه سبزی پلو طبخ می شود.

 خواص والک یا سیر کوهی ( سیرموک )

والک کوهی نوعی سبزی وحشی و خودرو است که در رشته کوه البرز و زاگرس و فقط در فصل بهار می ‌روید. سرشار از کلسیم و انواع ویتامین های نافع بدن است. با نام‌ های سیرکوهی ، پیاز خرسی، سیر جنگلی، سیر خرس نیز از آن یاد می ‌شود. والک بسیار ملایم ‌تر و شیرین ‌تر از سیر معمولی است و بیشتر مصرف دارویی دارد. بوی آن شبیه پیاز است. قسمت مورد استفاده ی والک، گیاه جوان و به ندرت از گیاه خشک شده یا عصاره آن است.

ترکیبات شیمیایی والک :

والک حاوی ترکیباتی مانند اسانس فرار که حاوی ترکیبات گوگردی است، می باشد. والک را در فصل بهار می‌ چینند و برای فصول دیگر به دو روش فریز کردن و یا خشک کردن نگهداری می‌ کنند. در صورتی که بخواهید سبزی والک را خشک کنید، حتماً باید به روش خشک کردن در سایه عمل کنید.

خواص و اثرات دارویی والک :

۱-والک در موارد تصلب شرایین، اسهال، اتساع روده ای، آنفلوانزا، برونشیت، بیماری اسهال خونی از نوع آمیبی و سیاه سرفه به کار می رود.

۲-خوردن آن تنفس را آسان و تنگی نفس را درمان مى کند.

۳-مداومت در خوردن والک سبب ریزش موى سفید و در آمدن موى سیاه به جاى آن می شود. این خاصیت به علت داشتن فلز منگنز است که در آن زیاد بوده و عامل سیاهى موى بدن انسان مى باشد

۴- والک با انبساط ملایم عروق خونی سبب کاهش فشار خون می شود.

۵-سرشار از ویتامین C بوده و داراى لعاب و صمغ زیاد مى باشد.

۶-والک برای تصفیه خون بسیار مفید است و در ناراحتی‌ های هاضمه کمک می ‌کند و خواص پیاز آن تا حدود زیادی شبیه سیر است.

۷- مصرف گیاه والک باعث کاهش قند و پیشگیری از افزایش فشار خون در مبتلایان به دیابت می ‌شود.

۸-والک یا سیر کوهی برای کسانی که تنگی عروق دارند و همچنین برای سرگیجه بسیار مفید است.

۹-این گیاه ضد عفونى کننده ی قوى است؛ به هضم غذا کمک مى کند و ضد کرم معده و کرم کدو است.

۱۰- اثر خوبى بر روى اعصاب دارد و از آن براى درمان نسیان، تقویت اعصاب و اشخاص ‍فلج استفاده می کنند.

۱۱-تسکین دهنده ی درد روماتیسم ، سیاتیک و نقرس مى باشد.

۱۲-ادرار را باز مى کند و رنگ چهره را نیکو مى سازد.

۱۳-پادزهر سموم حیوانى و غذایى هست.

۱۴-مداومت در خوردن والک سبب ریزش موى سفید و در آمدن موى سیاه به جاى آن می شود. این خاصیت به علت داشتن فلز منگنز است که در آن زیاد بوده و عامل سیاهى موى بدن انسان مى باشد. از این نظر شباهت زیادى به سیر دارد.

۱۵-به علت داشتن املاح زیاد، خون را قلیایى کرده و اسیدی بودن آن را از بین مى برد.

۱۶-میوه ی والک بسیار خنک و ضد رطوبت بدن است و راه ورود میکروب ها را به عروق مى بندد و از خونریزى و فساد خون جلوگیرى کرده و رقت خون را درمان مى کند.

۱۷-ملین و اشتهاآور بوده و ادرار را زیاد مى کند.

۱۸سیر کوهی برای کسانی که تنگی عروق دارند و همچنین برای سرگیجه

بسیار مفید است

۱۹-مسکن صفرا و پاک کننده صفرا از امعاء است.

۲۰-بهترین درمان روماتیسم و تصلب شرائین است، براى کسانى که از درد معده رنج مى برند، میوه ى خوبى است و از تحریکات جلدى جلوگیرى مى نماید.

۲۱-شربت والک براى مبتلایان به تب و آبله مرغان و سرخک بسیار مفید است. غرغره ی جوشانده ی آن براى درمان دردگلو و آنژین سود فراوان دارد.

۲۲-سکنجبین میوه آن خنک کننده بوده و براى رفع یرقان و التهاب صفرا و کبد سودبخش است.

۲۳-اگر بر روی پوست مالیده شود باعث قرمزی پوست می شود.

۲۴-به صورت موضعی برگ های له شده ی آن را می توان برای از بین بردن آبسه و کورک به کار برد.

۲۵-مالیدن عصاره میوه ى والک جهت زخم هاى آبدار و چرکى نافع بوده، آن ها را خشک مى کند و گل آن نیز همین خاصیت را دارد.

۲۶-ضماد برگ والک جهت زخم هاى سرد و برآمدگى چشم از حدقه مفید است. عصاره ی برگ و ساقه ی آن که تازه چیده و کوبیده شده را با کمى صمغ مخلوط نمایید، جهت امراض ‍چشم مخصوصا جوش پلک و ریزش اشک، ناخنه و ورم پلک چشم مفید مى باشد.

۲۷-جویدن برگ والک جهت ورم لثه و رفع بى حسى آن مفید مى باشد. جوش هاى دهان را از بین مى برد و بوى بد دهان را برطرف مى نماید.

۲۸-نوشیدن آب برگ و ساقه ی آن که تازه باشد با کمى صمغ عربى جهت تقویت معده و خونریزى معده و بند آمدن اسهال و معالجه بواسیر نافع است.

۲۹-گل والک نیز اسهال را بند مى آورد و ضماد برگ آن بر روى دکمه بواسیر خونى نافع است.

۳۰-نوشیدن جوشانده ى ریشه ی والک علاوه بر بند آمدن اسهال، سنگ کلیه و مثانه را خرد مى کند.

از برگ این گیاه تا می توانید استفاده کنید و چنان چه در اختیار ندارید از سیر معمولی چه از برگ و چه از پیاز آن میل نمایید. اثر گیاه تازه بهتر از پخته ی آن است. برگ آن را همراه با جعفری و پیازچه به صورت سبزی خوردن یا سالاد، سوپ، آش کوکوی بدون تخم مرغ می توانید تناول نمایید (شبکه خبری گیاهان دارویی، ۲۲ اسفند ۱۳۹۳).